Polikistik Over Sendromu (PKOS)

Polikistik Over Sendromu (PKOS), genç yaştaki kadınlarda hormonal ve metabolik bozukluklar sonucu ortaya çıkar. Bu sendrom genellikle adet görememe ya da uzun aralıklarla adet görme gibi düzensizliklerle kendini belli eder.

Polikistik over sendromu yumurtalıklardaki androjenlerin fazla salgılanmasıyla oluşur. Sonuçta hormonal bozukluk da kadınlarda kısırlık, tüylenme, sivilcelenme gibi sonuçlara yol açabilmektedir.

Rahatsızlığın teşhis edilmesi için FSH/LH hormon testi yapılır.

Belirtileri Nelerdir?

• İnsilün direnci
• Kilo artışı
• Saç dökülmesi
• Tüylenme
• Sivilce oluşumu
• Yüzde yağlanma
• İltihap oluşumu
• Adet düzensizliği
• Cilt kararması
• Baş ağrısı
• Depresyon

Sendromun Teşhis Aşaması

Polikistik over sendromunda tanı; klinik bulgular, radyolojik görüntüler ve hastanın öyküsünün detaylı incelenmesinden sonra konur. Yukarıda bahsettiğimiz belirtilerin bir veya birkaçının görüldüğü hastalarda pelvik veya vajinal ultrasonografi, doğru tercih olacaktır. Böylece yumurtalıklar ve rahim detaylı bir şekilde incelenebilir.

Bunun dışında adetin 3. gününde yapılacak kan testi ile hormon düzeyleri ölçülerek polikistik over araştırması yapılabilir. Hormon testi yumurtlama döngüsünü düzenleyen FSH ve LH hormon seviyelerinin normalin dışında olup olmadığının bilgisini sağlayacaktır. Sendrom durumunda östrojen hormonu düzeyinin düşük, erkeklik hormonu düzeylerinin normalden yüksek olduğu görülecektir. Yumurtlamayı sağlayan hormon seviyesinin, yumurtayı büyüten hormon seviyesine oranının 3 ve üzerinde olduğu durumlarda da hasta yüksek ihtimalle polikistik over sendromuna sahiptir.

Sendromda yumurtlamanın olmamasının (anovülasyon) temel nedeni, yumurtalarda bozulmuş hormon seviyeleridir. Çünkü bu bozukluk gereken yumurtalık gelişimini engellediğinden, yumurtalık çeperinde birikme ve kistleşmeye neden olur.

Ultrasonografide çoğunlukla bir yumurtalığın veya her iki yumurtalığın multikistik görünümde olduğu gözlenir. Hastalığın tanısının konabilmesi için de tek bir yumurtalığın bu görünümde olması yeterlidir.

Yapılan tüm tanı testlerinin sonucunda polikistik over tanısı konan hastalarda; sendromun şiddeti hafif, orta veya şiddetli şeklinde seviyelendirilir. Böylece hastanın takip ve tedavi süreci başlatılabilir.

Polikistik Over Hastalığının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Fiziki muayene sonrası üreme sisteminde, bir problem olup olmadığı gözlemlenir. Kan testinde çıkan hormonsal bozukluklara göre doğum kontrol hapları veya adet düzenleyici ilaçlar ile tedavi sürecine başlamak mümkün. Elbette polikistik overe bağlı gelişen hastalıklar varsa farklı bir tedavi yöntemlerine gidilebilir.

Belirtmek gerekir ki polikistik over, uzun süre tedavi edilmezse bu sendroma bağlı farklı hastalıklara oluşabilmektedir. Doğrudan görülen soruların başında da yumurtalama bozukluklarına bağlı olarak hamile kalamama gelmektedir.

Ayrıca hastalarda şeker ve yağ metabolizmasının bozulmasına bağlı olarak Tip 2 diyabet, kolesterol yüksekliği ve obezite gibi durumlar görülebilir.

Vücutta androjenlerin fazlalığı saç dökülmesi, erkek tipi tüylenme, ciltte yağlanma ve sivilcelenme gibi dermatolojik sorunlara da yol açabilmektedir.

Bu sebeplerle polikistik over sendromunun tedavisinde, bu durumların tamamı göz önünde bulundurularak kapsayıcı bir tedavi ele alınmaktadır.

İlaç tedavisi uygulaması temelde vücuttaki hormon dengesinin sağlanması ile yağ ve şeker metabolizmasının dengelenmesi amacıyla uygulanır. Bu esnada hastanın da uygun diyet ve fiziksel aktivite ile tedavi sürecini desteklemesi oldukça önemlidir.

Yumurtlama fonksiyonu bozulmuş olan kimi hastalarda bu fonksiyonun tekrar yerine getirilebilmesi için laparoskopik (kapalı) yöntemlerle yumurtalıklara cerrahi işlem uygulaması da son çare olarak değerlendirilebilir.