Yumurtlama Bozukluğu

Yumurtlama Bozukluğu, üreme çağında olan kadınlarda düzenli olarak her ay 1 kere gerçekleşen ve adet görme, üreme gibi faaliyetlerin devamlılığını sağlayan, vücutta gözlemlenen hormonal değişimlerin ana sebeplerinden birisi yumurtlamadır.

Yumurtlama bozukluğu (problemi) kısırlık (infertilite) nedenlerinin içerisinde en çok adından söz ettirenlerden birisidir. Yumurtlama bozukluğu (problemi) ovulatuar disfonksiyon olarak da adlandırılmaktadır. Kadınlarda görülen kısırlık nedenlerinin ortalama olarak 3 / 1 i, yumurtlama ile ilgili yaşanan problemlerle bağlantılıdır.

Yumurtlama faaliyeti ile ilgili problem ya da bozukluk olarak nitelendirdiğimiz durum aslında daha çok yumurtlama düzensizliğidir. Özetle kadında yumurtlama olur ancak bu yumurtlama her ay olduğu gibi düzenli değil, düzensiz ve seyrek bir şekilde meydana gelir. Bu yüzden görülen adetler düzensizleşir.

Hiç yumurtlama olmaması durumunda nadirde olsa olabilir bu tip sorunlarda yumurtlama bozukluğu olarak ifade edilen rahatsızlığa dahil edilir. Hiç yumurtlamayan kadınlarda adet döngüsünden söz edilmez.
1 WHO Class 1: Hipogonadotropik hipogonadizm: FSH ve östrojen hormonu değerleri düşük. Yumurtlama bozukluğu olan hastaların %5 ile %10`u bu grubun içinde yer alır.
2 WHO Class2: Hipotalamo hipofizer disfonksiyon: FSH ve östrojen hormonu değerleri normal. Polikistik over sendromu hastaları bu gruba dahil. Yumurtlama bozukluğu olan hastaların %70 ile %80’i bu grubun içinde yer alır.
3 WHO Class 3: Hipergonatodtropik hipogonadizm: (Ovaryen yetmezlik) FSH hormonu değeri yüksek, östrojen hormonu değeri düşüktür. Erken menopoz veya menopoz hastaları bu gruba dahil. Yumurtlama bozukluğu olan hastaların %10 ile %30 bu grubun içinde yer alır.
Genital kanal tıkanıklığı ile ilgili veya hiperprolaktinomadan (prolaktin, süt hormonu yüksekliği) kaynaklı yumurtlama bozukluğu da söz konusudur.

Ovulatuar disfonksiyon yani yumurtlama bozukluğu sebep ve belirtileri

Yumurtlama problemi stres ve çeşitli hastalıklardan kaynaklı olarak oluşabilir. Polikistik over sendromu hastalığı (PCOS) yumurtlama bozukluğunun en önemli nedenlerindendir. Fakat yumurtalama düzensizliğinin rastlandığı her durumda polikistik over sendromu varlığından bahsedilemez. Polikistik over sendromunda adetler genel olarak düzensiz ve seyrektir. Polikistik over sendromunda bazı hastalar hiç adet göremez bazılarında ise adet döngüsü normaldir. Aşırı kilo, sivilce ve cilt yağlanması gibi şikayetler sıkça görülür. Yumurtalıklarda normalinden daha fazla yumurta vardır ancak bunlar erkeklik hormonu salgıladığı için yumurtanın normal gelişim seyrini engellemektedir.

Hiç yumurtlama olmayan kadınlarda, daha fazla beyinde hipofiz bezi ile alakalı olan sorunlar, menopoz, genetik bozukluklar gibi nedenler görülmektedir.

Stres ve polikistik over sendromu gibi nedenlerden dolayı meydana gelen yumurtlama bozukluğu nasıl anlaşılır?

Yumurtlama ile ilgili belirtilerin olmaması durumunda yumurtlama bozukluğu olduğu anlaşılır. Yumurtlamanın olup olmadığını belirlemek için, çeşitli yöntemlere başvurulur. Yumurtlama faaliyetleri ile ilgili teşhis yapmamızı sağlayan bu yöntemler;

Ultrason ile yumurtanın kontrol edilmesi
Adet döngüsünün 21. günü progesteron hormonunun değerlendirilmesi
Adet döngüsünün 13. ila 15. günlerinde yumurtlama olduktan sonra kadında vücut ısısının takip edilmesidir.

Yumurtlama bozukluğu problemi mevcutsa yumurtlama tedavisi (ovulasyon indüksiyonu) olarak adlandırılan tedaviler hastaya verilir. Bu tedaviler kimi zaman yetersiz kalabilir böyle durumlarda tüp bebek de takviye olarak uygulanır.

Yumurtlama düzenleyici tedaviler ile gebelik oluşabilmesi için kimi zaman aşılama da tedavi sürecine dahil edilir.
Yumurtlama düzenleyici dediğimiz yani yumurta büyütücüler; hem ağızdan alınan tablet hem de enjeksiyon (iğne) şeklinde kullanılan ilaçlardır.

Gebelik istemeyenlerde yumurtlama bozukluğu nasıl tedavi edilir?

Adet döngüsü düzensizliği ve tüylenme gibi sorunlar yumurtlama bozukluklarından kaynaklı olarak görülebilir. Söz konusu durumda şikayete bağlı olarak; adet düzenleyici hormonal ilaçlar, tüylenme azaltıcı ilaçlar, epilasyon ve doğum kontrol hapları gibi tedavilere başvurulur. Ancak bu tür ilaçlar doktor tavsiyesi olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır.

Kilo ve yumurtlama bozukluğu ilişkisi

Aşırı kilo yumurtlamanın olması önünde sorun teşkil eder. Bu yüzden aşırı kilolu kadınların kilo vermeleri önerilmektedir. Sağlıklı beslenme ve spor kilo verme konusunda yardımcı olacaktır. Fazla kilo verildikten sonra var olan yumurtlama bozukluğu şikayeti engellenecek ve adet döngüsü düzene girecektir.